De meeste uitstoot wordt veroorzaakt door branden. Die branden worden vaak aangestoken om ruimte te maken voor de productie van soja en vlees.
Tussen 2010 en 2018 was de gemiddelde CO2-uitstoot van het gebied 0,24 miljard ton per jaar. Nadat Bolsonaro aan de macht kwam, is dat grofweg verdubbeld tot 0,52 miljard ton in 2020. Deze enorme stijging valt volgens het onderzoek toe te schrijven aan de ontbossing. Op het hoogtepunt verdween in één jaar 11.088 vierkante kilometer bos.
Wetenschappers van het Braziliaans Nationaal Instituut voor Ruimteonderzoek (INPE) stelden vast dat de ontbossing meer CO2-uitstoot veroorzaakt dan de Amazone kan opnemen. Het kan enorme gevolgen hebben voor zowel klimaat als biodiversiteit. "Het regenwoud houdt namelijk veel CO2 vast, maar doordat steeds meer bomen worden gekapt wordt er minder CO2 opgenomen, er blijft dus meer van in de lucht. En daarmee stijgt de temperatuur op aarde verder," legt Rebolledo uit.
Volgens de onderzoekers was het presidentschap van Bolsonaro destructief voor de Amazone. Delen van het regenwoud werden opzettelijk gekapt en verbrand voor vee en landbouw. "De landbouwindustrie in Brazilië wil van het Amazonegebied een landbouwbedrijf voor de wereld maken. Een verschrikkelijk plan, niet alleen voor Brazilië, maar voor de hele wereld", zegt onderzoeker Luciana Gatti van het INPE.
Ook werden er weinig boetes voor illegale ontbossing gegeven. "Bolsonaro was verantwoordelijk voor deze grote schade aan de Amazone", aldus Gatti.
Zware erfenis
De erfenis die Bolsonaro naliet aan zijn opvolger Luiz Inácio Lula da Silva, kortweg Lula, is daarmee een zware. Veel ontbost gebied, een enorme CO2-uitstoot en de wereld die toekijkt hoe ze dat in Brazilië oplossen.
Lula beloofde het beleid terug te draaien en een definitief einde te maken aan ontbossing per 2030. Hij nam al serieuze maatregelen. "We geven prioriteit aan de handhaving van de milieuwetgeving", zei Jair Schmitt, hoofd milieubescherming bij Ibama, het federale milieuagentschap van Brazilië, tegen de Associated Press.
Mens komt door ontbossing dichter bij vleermuizen: 'Meer virusuitbraken'
03:26
Dat heeft vruchten afgeworpen. De ontbossing in het Braziliaanse deel van de Amazone is tijdens de eerste helft van 2023 met 33,6 procent gedaald. In juli was ontbossing 66 procent minder ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. "We hebben de curve omgekeerd. De ontbossing neemt niet verder toe", zei João Paulo Capobianco van het ministerie van Milieu, tijdens een presentatie in Brasilia.
Toch is het nog te vroeg om te juichen, vindt Rebolledo. "Vanaf nu tot oktober is het in Brazilië warm en droog en wordt er normaal gesproken het meeste bos gekapt. Pas na deze periode kunnen we echt zeggen of de ontbossing in de Amazone daadwerkelijk is afgenomen en of Lula zijn beloftes kan waarmaken", zegt hij.